Czego dzieci i młodzież rzeczywiście potrzebują od szkoły?

          Każdy z nas uczy się naturalnie w wyniku wewnętrznej motywacji przez naśladowanie
i działanie. Mechanizm ten działa od samych narodzin.
Dobrze byłoby gdyby szkoła oferowała środowisko nauki, które jest dostosowane do rozwoju dziecka. Warunkiem jest tu zrozumienie przez  nauczycieli, że ich rola nie ogranicza się do przekazywania wiedzy, ale w procesie nauczania są też towarzyszami i coachami. 
Szkoła powinna wspierać dzieci i młodzież w nabywaniu kompetencji użytecznych w życiu, przydatnych do funkcjonowania w nowoczesnym społeczeństwie.
Nie ważne w tym wszystkim są reformy związane ze strukturą szkolnictwa, z modyfikacją podstaw programowych, bo tak naprawdę wszystko to kręci się wokół tego samego.
 Często narzekamy , że nie mamy na to wszystko wpływu,  że nie możemy nic z tym zrobić.
Nie prawda.  Ważna jest oddolna zmiana, potrzebna jest kadra nauczycielska, która potrafi budować relacje oparte na dialogu i ma wiedzę o nauczaniu zorientowanym na kompetencje. Nauczyciel stracił monopol na wiedzę, jego zadaniem jest przekazywanie w jaki sposób mogą do niej docierać (pokazywanie jak się uczyć).
          W szkołach trzeba zapewnić przestrzeń umożliwiającą myślenie niekonwencjonalne,
poza schematami.  Ważna jest współpraca, praca zespołowa, pozbawiona rywalizacji, dopuszczająca porażki i uczenie się na błędach. To przygotuje młodzież do konstruktywnej współpracy w życiu dorosłym.
Zadania , które pozwalają się rozwijać to zadania wykraczające poza strefę komfortu, ale nie ze strefy lęku. Strefa pomiędzy to wyzwanie, zadania wzbudzające zdrową ciekawość.
Trudno o dostosowanie zadań dla poszczególnych uczniów nawet w jednej klasie.
Często dojrzałość  u dzieci z tego same rocznika jest na zupełnie innym etapie.
Coraz bardziej widoczne są różnice rozwojowe, a dostosowanie sposobu przekazywania tych samych treści ( w dostosowanej objętości i zróżnicowanymi metodami) staje się wręcz niemożliwe. Korzystny byłby podział klas ze względu na indywidualną dojrzałość i zdobytą wcześniej wiedzę.
             W rozumieniu psychologii rozwojowej dzieci chcą być blisko ludzi , przez których czują się dostrzegane i kochane. Są to wzory, które nieświadomie naśladują. Jeżeli taką rolę chce odgrywać nauczyciel , musi go z dzieckiem łączyć pełne zaufanie i partnerska relacja.
Nie jest to zrównanie praw nauczyciela i ucznia. Chodzi o atmosferę dialogu, o umożliwienie uczniom wypowiadania się. Błędne jest utożsamianie partnerstwa z tzw. „bezstresowym wychowaniem”. Bezstresowe wychowanie nie istnieje, dziecko potrzebuje granic, bo to one dają mu poczucie bezpieczeństwa. Brak granic to brak zainteresowania dzieckiem, a co za tym idzie brak poczucia bezpieczeństwa i w konsekwencji stres.
             Nauczyciele, którzy lubią swoja pracę stają się wzorem do naśladowania, dzięki którym dzieci zyskują orientację.  „Iskra może przeskoczyć  na dzieci wyłącznie wtedy, kiedy zapał widoczny jest u nauczyciela” (D. Hunziker).  Bardzo ważne dla sukcesów w  nauczaniu jest entuzjazm nauczyciela dla nauczanego przedmiotu oraz jakość prowadzonych lekcji. 
        Wrodzoną potrzebą jest potrzeba bezpieczeństwa oraz autonomicznego rozwoju osobowości. Obie te potrzeby wzajemnie na siebie oddziałują, dlatego niemożliwe jest skuteczne uczenie się jeżeli dziecko nie czuje się w klasie bezpiecznie i nie ma poczucia własnej wartości.
Jeżeli dziecko prze dłuższy czas czuje się w klasie niekomfortowo, nie jest w stanie uporać się ze stawianymi przed nim zadaniami, traci poczucie własnej wartości i radość z uczenia się.  Reakcje na ten stan są różne:   atakują, uciekają lub zastygają. Są to pierwotne reakcje na sytuację zagrożenia. Atak przejawia się w postaci niepokoju na lekcjach, bójek na przerwach, niszczeniu mienia lub samookaleczeń. Ucieczka czy zastyganie to brak koncentracji, „wyłączanie się”, apatia, depresja, w skrajnych przypadkach skłonności samobójcze.
            Dlatego bardzo ważna jest postawa nauczyciela , który nawiązuje dialog, buduje relacje, gdzie podstawą jest szczere zainteresowanie i zbudowane na nim wzajemne zaufanie. To warunek konieczny nauczania i uczenia się zorientowanego na kompetencje.
 
 
Bibligrafia: D. Hunziker „Kompetencje bez tajemnic. Rozwijanie kompetencji to nie czary”